Niemal po 80 latach po zakończeniu II wojny światowej niektóre dzwony kościelne, które to zostały skonfiskowane przez Niemców, powróciły na swoje pierwotne miejsce. Akt ten został uznany za symbol europejskiego pojednania między Polską a Niemcami.

Początek historii dzwonów kościelnych sięga początku II wojny światowej, kiedy to wzrosło zapotrzebowanie na metale dla niemieckiego przemysłu wojennego. Było to powodem, dla którego w marcu 1940 r. wydano rozkaz, że dzwony kościelne w całej Rzeszy Niemieckiej, jak i na nowo zdobytych terytoriach mają zostać skonfiskowane i przetopione. Po zakończeniu wojny te dzwony, które nie zostały przeznaczone na cele wojenne, były przechowywane na tak zwanym cmentarzu dzwonów w Hamburgu. Później zdecydowano, że powinny one zostać przekazane parafiom w ówczesnych Niemczech Zachodnich.

Tak też się stało, a dzwony wisiały w kościołach w niemieckich miejscowościach przez kilkadziesiąt lat. Nikt nie zadawał sobie pytań, skąd one pochodzą i jaka jest ich historia. Uległo to jednak zmianie po ponad 80 latach, gdy w diecezji Rottenburg-Stuttgart dokonano odkrycia. Podczas renowacji dzwonnicy w Rottenburgu znaleziono w niej dzwon pochodzący z Górnego Śląska. Doprowadziło to do badań, które ujawniły, że w diecezji znajdowało się około 50 innych dzwonów, które pierwotnie pochodziły z parafii w Polsce i Czechach.

Dało to początek projektowi „Dzwony Pokoju dla Europy”, który został zainicjowany przez biskupa Gebharda Fürsta z diecezji Rottenburg-Stuttgart. Zwrócono tym to uwagę na duże znaczenie dzwonów kościelnych, ukazując je jako symbol pojednania między Polską, Niemcami, ale i także Czechami. Tym samym pierwszy dzwon dotarł do Pišt, małej czeskiej wioski położonej w północno-wschodniej części Republiki Czeskiej przy granicy z Polską. Podczas nabożeństwa z okazji powrotu dzwonu padły ważne słowa, które to podkreśliły, że bardziej niż dzwony ważny jest sam gest tej inicjatywy, dzięki któremu wyrażony jest pokój i zrozumienie między narodami. To właśnie to symbolizują dzwony.

W 2023 r. dzwony kościelne powróciły również do swoich pierwotnych miejsc w Polsce, a mianowicie do Straszewa, Fromborka i Żegoty na Warmii i Mazurach.

W celu zastąpienia dzwonów, które zostały zwrócone do Polski i Czech w ramach projektu, odlano nowe dzwony, które obecnie wiszą w kościołach niemieckich parafii. Wszystkie zdobi projekt włoskiego artysty Massimiliano Pironti, który wyraził symbol pokoju i pojednania m.in. poprzez przedstawienie dwóch unoszących się w powietrzu gołębi.

Dzwony niosą ze sobą ważne znaczenie, ponieważ ich bicie przypomina nam o pokoju. Dzięki działaniom kościoła możemy po raz kolejny w historii doświadczyć ważnego aktu pojednania. Pomimo niesprzyjającego klimatu politycznego wokół stosunków polsko-niemieckich, projekt ten zbliżył do siebie oba kraje. Takie działania tym bardziej mogą zasługiwać na uznanie w dzisiejszych czasach.

Zdjęcia: Diecezja Rottenburg-Stuttgart / Arkadius Guzy

Powyższy materiał powstał na podstawie filmu „Friedensglocken für Europa” w reżyserii Dominika Wessely’ego