W sobotę 10 maja 2025 r. w Toszku odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary obozu NKWD. W wydarzeniu wzięły udział rodziny ofiar, mieszkańcy regionu, przedstawiciele mniejszości niemieckiej oraz lokalne władze.
Podczas obchodów uczestnicy zgromadzili się przy pomniku ofiar przy ul. Wielowiejskiej, gdzie poprzez przemówienia oraz złożenie wieńców upamiętniono ponad 4600 osób więzionych w obozie w 1945 roku.
- Konsul Peter Herr aus Oppeln
- Rafał Bartek, Vorsitzender des VdG
O trudnej powojennej historii mówił Peter Herr, Konsul Republiki Federalnej Niemiec w Opolu:
Internowano tutaj głównie Niemców i niekomunistycznych Górnoślązaków – często bez postawienia zarzutów, bez procesu, bez nadziei … Narodowosocjalistyczny system niesprawiedliwości przyniósł Europie ogromne cierpienie. Ale nawet tak zwane wyzwolenie nie oznaczało końca przemocy i ucisku dla zbyt wielu ludzi. W wielu regionach Europy Wschodniej i Środkowej – także na samym Górnym Śląsku – stalinowski reżim i jego współpracownicy kontynuowali swoją własną formę tyranii. Zwycięstwo nad nazistowskim reżimem nie wszędzie przyniosło upragnioną wolność; dla wielu oznaczało nową niewolę, przymusowe wysiedlenia, internowania i kolejne ofiary śmiertelne.
Podkreślając znaczenie pamięci o tej historii, Rafał Bartek, przewodniczący ZNSSK, powiedział w swoim przemówieniu:
Kiedy dziś wspominamy te dramatyczne chwile, nie możemy pozostać wobec tych wydarzeń obojętni. Toszek jest symbolem cierpienia i okrucieństwa, ale także miejscem skłaniającym do refleksji. Pokazuje nam bowiem, że należy dążyć do tego, aby podobne tragedie nigdy się już nie powtórzyły.
W uroczystościach udział wzięli również m.in. Bernard Gaida – Pełnomocnik ZNSSK w Polsce ds. współpracy międzynarodowej oraz Rzecznik AGDM, Sybille Krägel – założycielka Grupy Inicjatywnej Obozu NKWD w Toszku, dr Nancy Aris – zastępca komisarza Saksonii ds. archiwów Stasi oraz Dieter Dombrowski – przewodniczący Federalnego Związku Stowarzyszeń Ofiar Komunistycznej Tyranii.
- Bernard Gaida
- Beauftragte aus Sachsen
- Sybille Krägel
- Vizebürgermeister von Tost