Poniżej przedstawiamy Państwu wirtualne materiały edukacyjne i naukowe dotyczące Tragedii Górnośląskiej, które zostały opracowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Wśród nich znajdują się m.in. e-booki, teksty edukacyjne, infografiki, podcasty, artykuły i filmy. Materiały te są dostępne dla każdego i mogą stanowić cenne źródło i wsparcie w przekazywaniu wiedzy na temat tych dramatycznych wydarzeń.

E-booki:

• Kornelia Banaś, Sebastian Rosenbaum, Z przeklętego raju. Zapiski Górnoślązaków deportowanych w 1945 r. do ZSRS, Katowice 2009
• Adam Dziurok, Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty. Wybór, wstęp i opracowanie. Wydanie drugie, rozszerzone, Katowice 2014
• Sebastian Rosenbaum, Bogusław Tracz, Obozy pracy przymusowej Gliwickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego 1945-1949, Katowice 2009

Teki i materiały edukacyjne:

• Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku, Katowice 2020, wyd. II (dostępna jest również wersja drukowana)
• Tragedia w cieniu „wyzwolenia” Górny Śląsk w 1945 roku, Katowice 2015
• Obozowe dzieje Świętochłowic Eintrachthűtte – Zgoda, pod red. Adama Dziuroka, Katowice-Świętochłowice 2002 – fragment: wstęp oraz aneks zawierający wykaz zmarłych

Infografiki:

• Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku

„PodCzas – Podcast IPN Katowice“:

• Internirung. Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r., 5 lutego 2025
• Tragedia Górnośląska – między historiografią a kulturą pamięci 
• Gehenna „wyzwolenia”. Gwałty Armii Czerwonej na Górnym Śląsku w 1945 r.
• Wokół Tragedii Górnośląskiej 1945 roku
• Ksiądz Jan Frenzel – ofiara Tragedii Górnośląskiej

Multimedia:

• Śląsk 1945 – zbrodnia bez kary. Działalność Armii Sowieckiej i polskich komunistów na Górnym Śląsku, film z cyklu „Śląsk od morza do morza”

Artykuły:

• Bogusław Tracz, Gehenna „wyzwolenia”. Zbrodnie sowieckie na Górnym Śląsku w 1945 roku [w:] Biuletyn IPN nr 5/2022
• Dariusz Węgrzyn, Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku [w:] Biuletyn IPN nr 5/2022
• Dariusz Węgrzyn, Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku, 2024
• Jarosław Neja, Społeczne następstwa wywózek Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r.
• Bogusław Tracz, Gwałty, których skali i sadyzmu nie można sobie wyobrazić”. Gehenna górnośląskich kobiet w 1945 r., 2021
• Adam Dziurok, „Tragedia Górnośląska” – pamięć historii i historia pamięci
• Krzysztof Pawluczuk, Polowanie na mieszkańców. Sowieckie zbrodnie w Miechowicach, 2025

Filmy:

• „Przemilczana Tragedia 1945 – rzecz o deportacjach Górnoślązaków do ZSRR“, film dokumentalny w reż. Adama Turuli – Rok 1945 był dla mieszkańców Górnego Śląska czasem tragicznych wydarzeń. Na podstawie dokumentów, listów i relacji świadków w filmie zrekonstruowano przebieg akcji deportacyjnej, warunki pracy i nieliczne powroty Górnoślązaków z sowieckich łagrów. W filmie wykorzystano materiały dokumentalne oraz obiekty zaprezentowane na wystawie poświęconej deportacjom Górnoślązaków przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Katowicach. Produkcja: Studio „Arka Górnośląska” na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, konsultant historyczny filmu: dr Kornelia Banaś (IPN Katowice), rok produkcji – 2004.

Źródło