Przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (ZNSSK) Rafał Bartek zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości Dr. Adama Bodnara z zapytaniem, czy w kwestii podwójnego obywatelstwa sędziów można spodziewać się powrotu do wcześniejszych rozwiązań prawnych. Sprawa dotyczy przepisów, które weszły w życie w związku z nowelizacją z dnia 8 grudnia 2017 r. Ustawy o Sądzie Najwyższym. Zgodnie z treścią wprowadzonych wówczas zmian sędzią może zostać tylko ta osoba, która posiada wyłącznie obywatelstwo polskie. Poprzednia regulacja wymagała posiadania polskiego obywatelstwa bez jednoczesnego wyraźnego zakazu posiadania innego. Wyznaczono termin 6 miesięcy od momentu wejścia w życie ustawy na ewentualne zrzeczenie się innego niż polskie obywatelstwa. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, stosunek służbowy takiego sędziego miał automatyczne wygasnąć. Sytuacja ta, która została przez wielu uznana za niezgodną z konstytucją, postawiła wielu sędziów przed koniecznością podjęcia decyzji między zrezygnowaniem z pełnienia funkcji na swoim stanowisku a zrzeczeniem się obywatelstwa państwa obcego.

Na przestrzeni ostatnich lat podjęto wiele działań w celu przywrócenia pierwotnego zapisu bądź zawieszenia tej zmiany. Między innymi w 2017 r. były Poseł Ryszard Galla wystosował pismo do Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Sprawiedliwości oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, wskazując m.in. że nowelizacja ta narusza szereg przepisów prawa.

Również ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wyraził swoje stanowisko w piśmie do Marszałka Sejmu:

„Skoro ustawodawca przewidział w ustawie o obywatelstwie polskim oraz ustawie o służbie cywilnej wymóg posiadania obywatelstwa polskiego z zastrzeżeniem, ze osoba która posiada obywatelstwo dwóch lub więcej państw, jest traktowana wyłącznie jako obywatel polski w świetle prawa polskiego oraz dopuścił możliwość dostępu tego typu osób do stanowisk w służbie cywilnej, to w świetle art. 32 ust.1 Konstytucji RP za nieuzasadnione zróżnicowanie należy uznać sytuację wprowadzenia w projekcie ustawy o SN przesłanki w postaci posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego wobec kandydatów na sędziów, asesorów oraz ławników”.

Swoją opinię wydał wówczas w tym zakresie także ZNSSK. W swoim stanowisku z dnia 14 lipca 2018 r. w sprawie przepisu nakazującego posiadanie przez sędziów w Polsce wyłącznie polskiego obywatelstwa napisał, że:

„środowisko mniejszości niemieckiej odczytuje tą zmianę nie tylko jako naruszającą konstytucyjną zasadę równości obywateli polskich w dostępie do służby publicznej, ale także jako za przesłankę braku zaufania państwa do wielu swych obywateli przynależących do innych grup narodowych czy powracających z zagranicy”.

ZNSSK odniósł się także do sytuacji sędziów posiadających obywatelstwo niemieckie. Podkreślił on bowiem jak ważnym elementem tożsamości narodowej jest przywilej zachowania ciągłości obywatelstwa niemieckiego, pomimo zmiany przynależności państwowej regionów zamieszkanych przez mniejszość niemiecką. Zgodnie z Konstytucją RP oraz „Ustawą o mniejszościach narodowych, etnicznych i społeczności posługującej się językiem regionalnym” podlega ona w Polsce ochronie w ten sposób, że zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 „organy władzy publicznej są zobowiązane podejmować środki w celu popierania pełnej i rzeczywistej równości w sferze życia ekonomicznego, społecznego, politycznego i kulturalnego pomiędzy osobami należącymi do mniejszości a osobami należącymi do większości”.

W związku z faktem, że mimo tych działań do dnia dzisiejszego nie nastąpiła zmiana tego stanu prawnego, Przewodniczący Związku wystosował do Ministra stosowne zapytanie, licząc na zmiany tego stanu rzeczy.

Pismo Przewodniczącego do Ministra Sprawiedliwości Dr. Adama Bodnara znajdą Państwo TUTAJ.