Felietony Bernarda Gaidy

Po przeczytaniu relacji z niedzielnej pielgrzymki mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich doszedłem do wniosku, że pielgrzymka mniejszości narodowych na Annaberg jest najbardziej śląską ze śląskich pielgrzymek. Z jednej strony dlatego, że gromadzą się na niej ci Ślązacy, dla których wymiarem śląskości jest jej zanurzenie w niemieckiej kulturze, języku i tradycji. Z drugiej strony dlatego, że na Górze św. Anny niemal zawsze tradycja szacunku dla każdej tożsamości Ślązaka była standardem. Były czasy, kiedy każda […]

Kilka dni temu, 23 maja, można się było pochylić nad szczególną rocznicą. Tego dnia w 1949 r. Konrad Adenauer, Prezydent Rady Parlamentarnej, ogłosił dokument, który nazwano Grundgestetz (Ustawa Zasadnicza), unikając nazwy Verfassung (Konstytucja). Można powiedzieć, że powstał on na życzenie władz okupacyjnych trzech zachodnich stref: brytyjskiej, amerykańskiej i francuskiej. 65 wyłonionych do Rady Parlamentarnej osób przez dziewięć miesięcy pracowało nad kształtem owej ustawy, celowo nie nazywając jej […]

Z nadzieją patrzę na otwierający się znowu świat. Piszę te słowa w Berlinie, dokąd pojechałem na posiedzenie Podkomisji w Bundestagu ds. zagranicznej polityki kulturalnej poświęcone wsparciu dla Niemców żyjących w innych krajach. Jako szef Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich (AGDM) starałem się przedstawić nasze stanowisko, które już trzy lata temu mówiło, że to wsparcie wymaga restrukturyzacji celów, ale także silnych akcentów w polityce zagranicznej Niemiec. Wszystko po to, by kiedyś […]

Za nami nabrzmiały rocznicami i obchodami tydzień. O obchodach rocznicy wybuchu III powstania napisano już dużo. Majowe dni to także kolejna rocznica zakończenia II wojny światowej. Tylko kilka dni dzieli te rocznice i kiedy nad bliskością tych dat się zastanawiałem, pojąłem, jak tragiczne było pokolenie moich pradziadków, którzy świadomie przeżyli dwie wojny światowe, ale także tutaj, na Śląsku, doświadczyli ich tragicznych skutków. Jakoś zawsze zwycięzcy byli daleko, w Paryżu, […]

Minęła, zapewne najważniejsza z punktu widzenia państwowego, data obchodów 100-lecia powstań śląskich, czyli rocznica wybuchu III powstania. Internet aż huczy od różnych komentarzy. Brałem udział poza państwowymi uroczystościami w celebracji tego dnia na cmentarzu annogórskim i w Krzanowicach, więc śledziłem je tylko poprzez radiową transmisję. Uważam, że oceniając ten dzień trzeba połączyć symboliczną celebrację zorganizowaną przez przedstawicieli niemieckiej społeczności Śląska i z pompą zorganizowaną uroczystość państwową. Czy da się wyciągnąć […]

Wystarczająco długo żyję by umieć czekać, ale w sprawie obchodów na Górze św. Anny czekanie wydaje się być już zbyt długie. Wypełnia moje całe życie. Jako dziecko, uczeń i ministrant odwiedzałem świętą górę Śląska od kiedy pamiętam. To tam realizowało się moje uczenie się Śląska, ale dokonywało się na jednej jego połowie. Kościół, klasztor, kalwaria, pustelnik, grota, dom pielgrzyma. Pokłon przed krzyżem na Rajskim Placu, który zaczynał każdy pobyt. Druga […]

„Ze ściśniętym sercem w noc” to książka, która imponuje objętością, a gdy zaczyna się ją czytać,  wciąga autentyzmem. Mówię o wydanym dwujęzycznie przez DWPN pamiętniku Alberta Adamskiego z Kadłuba Wolnego, w którym opisał swój los prostego żołnierza niemieckiego w czasie I wojny światowej. Pamiętnik nie jest kronikarskim zapisem działań wojennych (chociaż o nich opowiada), ale raczej relacją z okopów, kolejnych kwater i przeżyć. Od strachu przed minami, gazem bojowym po oryginalne świadectwo niemieckości Ślązaka spod Dobrodzienia […]

Jeszcze wczoraj (12.04.) zastanawiałem się nad tym, o czym napisać dzisiejszą kolumnę. Czy o tym, że pięknie wydrukowane plakaty VdG ośmielające do szczerego zadeklarowania narodowości niemieckiej w NSP 2021 są z gminnych tablic ogłoszeń zrywane? Czy o tym, dlaczego GUS nie chce się dowiedzieć niczego o ewentualnym drugim obywatelstwie? Czy też, dlaczego najstarsi spośród nas nie mają możliwości podania, że urodzili się w Niemczech, gdyż kraj urodzenia muszą zadeklarować wg obecnych granic? Wszystkie jednak […]

Chyba żaden czas w ciągu roku nie jest tak bardzo wypełniony tradycjami jak Wielkanoc. Niosą one z sobą treść religijną, związaną ze zmartwychwstaniem Jezusa, poprzedzającą je męką i ukrzyżowaniem, jak i ogólne przesłanie o narodzinach nowego życia związanych z wiosennym przebudzeniem. Treści te są ze sobą wymieszane, co zawsze dowodziło, że religii nie należy zamykać do wnętrza kościołów i traktować jak skrywane, prywatne wyznanie człowieka. Domagało się ono wyjścia na pola, by w Wielki Piątek z modlitwą […]