Felietony Bernarda Gaidy

Dwa tygodnie temu w uroczym małym porcie nad Morzem Północnym, w Północnej Fryzji (Nordfriesland) odbył się doroczny Kongres FUEN. To spotkanie przedstawicieli mniejszości narodowych, etnicznych i językowych z całej Europy. Jest ono też okazją do politycznych rozmów i eksperckiej wymiany poglądów. Zwykle politycy zapewniają o swym poparciu dla polityki mniejszościowej, o środkach przeznaczanych na nauczanie języków mniejszości czy dostępie do ośrodków kultury. W Szlezwiku-Holsztynie pomimo naturalnych zagrożeń dla mniejszości […]

Piszę te słowa, podobnie jak większość z nas wstrząśnięty skalą katastrofalnej powodzi, jaka dotknęła południowe rejony Śląska. Oprócz wiadomości, które czytam i oglądam, obrazów w TV i zdjęć w mediach społecznościowych mam bezpośrednie relacje ze Stronia Śląskiego. To tam najprawdopodobniej katastrofa osiągnęła największe rozmiary, to tam nurt porywał całe domy w centrum, to tam z wodą popłynął komisariat policji, to tam dzisiaj szukają kilku zaginionych osób i rodzin. Jednak […]

W minionym tygodniu Sejmik Województwa Śląskiego przyjął uchwałę o ustanowieniu roku 2025 rokiem Tragedii Górnośląskiej. To dobra wiadomość, gdyż tragedia owa rozpoczęła się wkroczeniem Armii Czerwonej na Górny Śląsk 80 lat temu. Dzięki temu zaistnieje także na poziomie regionalnym. Ale obowiązkiem społecznym pozostaje ten rok wypełnić rzetelną treścią, gdyż słabością tej uchwały jest jej uzasadnienie. Każe postawić pytanie: ile jest w niej zrozumienia kontekstu tamtych […]

W ubiegłym tygodniu uczestniczyłem w jubileuszu w Erfurcie: 30 lat temu została bowiem podpisana umowa o przyjaźni pomiędzy Związkiem Wypędzonych (BdV) w Turyngii a VdG w Polsce. Jako przewodniczący VdG mogłem w ciągu ostatnich 13 lat wielokrotnie gościć zaangażowanych członków BdV z Erfurtu w Opolu, Łubowicach, a także w Prusach Wschodnich w ramach różnych projektów. Głównie w szkołach, w towarzystwie nauczycieli, ponieważ nauczanie języka niemieckiego i historii stanowi dużą część naszej […]

Tym razem cały weekend na zaproszenie Niemców siedmiogrodzkich spędziłem w Rumunii, w Hermannstadt/Sibiu. Okazją do tego był ich światowy zjazd (Sachsentreffen) pod hasłem „Heimat ohne Grenzen”. Nie znam jeszcze oficjalnych statystyk, ale mówiło się, że oprócz Niemców nadal mieszkających w Rumunii ok. 20 tys. przyjechało z Niemiec, Austrii, Szwajcarii, USA, Kanady czy Belgii. Dlatego wszystkie wydarzenia kulturalne, których było kilkaset, były licznie odwiedzane, czy to koncert organowy czy potężne widowisko, […]

Siadałem już do biurka, by napisać komentarz związany z jedną sceną uznaną przez wielu krytyków za naigrywanie się z Ostatniej Wieczerzy, która była łyżką dziegciu w czasie otwarcia olimpiady w Paryżu, sceną swym poziomem wyraźnie odbiegającą od wysokiego poziomu całości, gdy nieoczekiwanie MKOL wydał oświadczenie, w którym przeprosił wszystkich, którzy poczuli się dotknięci. To ważne oświadczenie i okazanie szacunku dużej części widzów na świecie, którzy w wielojęzycznych komentarzach wyrażali swe krytyczne opinie. Należałoby już […]

W piątek zeszłego tygodnia w Warszawie jako przewodniczący Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich wziąłem udział w zakończeniu tradycyjnego już obozu młodzieżowego Sommercamp. Gościny udzieliła Ambasada Niemiec, a na uroczystość obok uczestników, organizatorów (IFA, Goethe-Institut i BJDM) i przedstawicieli organizacji mniejszościowych do Warszawy przyjechała Pani Natalie Pawlik z ramienia Rządu Federalnego Niemiec, pełnomocniczka do spraw mniejszości narodowych, ale także minister Tomasz Szymański zajmujący się w MSWiA tą samą tematyką w Polsce. […]

Należałoby pisać o zamachu na Trumpa, który, jak osobiście sądzę, przesądził już o jego zwycięstwie w wyborach w USA, czy o odrzuceniu przez Sejm lewicowego projektu ustawy dotyczącej prawa aborcyjnego, czego nie uważam za porażkę rządzącej koalicji. Jednak napiszę wakacyjnie o Górnym Śląsku, który mniej znamy. Niedawno pisałem o biskupie Nathanie i jego Miasteczku Miłosierdzia w Branicach. Zaledwie 15 km stamtąd leży Opawa/Troppau będąca historyczną stolicą tej części Górnego Śląska, która po zdobyciu […]

Na 18 czerwca otrzymałem zaproszenie na otwarcie wystawy „Wypędzeni 1939” w Domu Niemieckiego Wschodu w Monachium. Zgodnie z opisem przedstawia ona wypędzenia polskich rodzin z okupowanej Wielkopolski, a także przesiedlenia niemieckich rodzin ze wschodnich terenów Polski okupowanych przez Związek Radziecki. Nie jest to łatwe zadanie. W szkole uczyłem się o wypędzeniu Polaków z Wielkopolski w 1939 r. przez nazistów, ale nic o deportacji Polaków ze wschodniej Polski do Kazachstanu czy przesiedleniu Niemców ze Związku Radzieckiego do Kraju Warty. Kiedy […]