27 sierpnia 2022 r. odbyły się centralne wydarzenia organizowanego przez Związku Wypędzonych (BdV) uroczystego Dnia Ojczyzny. Po raz kolejny w Berlinie zgromadzono licznych niemieckich wypędzonych, uchodźców, przesiedleńców i etnicznych niemieckich repatriantów – przedstawicieli pokolenia świadków i ich potomków – a także partnerów z dziedziny niemieckich mniejszości, polityki i kultury.

Podczas wydarzenia Bernard Gaida, przewodniczący Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich (AGDM) w Federalistycznej Unii Europejskich Grup Narodowościowych (FUEN), został odznaczony Honorową odznaką Związku Wypędzonych w podziękowaniu za pracę AGDM. “Tą nagrodą, która została jednogłośnie zatwierdzona przez Prezydium BdV, chcemy dać sygnał ku temu, że nasza praca nad polityką komunikacyjną z Niemcami, którzy pozostali w swoich Hajmatach – mniejszościami niemieckimi w Europie i państwami sukcesorami Związku Radzieckiego – ma “naturalnych”, a także zaangażowanych i odnoszących sukcesy partnerów, którzy nieustannie stają przed wyzwaniami w zakresie zachowania kultury, języka i tożsamości” powiedział przewodniczący BdV, prof. dr Bernd Fabritius.

Funkcja budowania mostów poprzez mniejszości niemieckie w Europie była jednym z głównych tematów przemówienia Bernarda Gaidy. W swojej mowie wskazał jednak również na wielkie wyzwania, przed którymi stoją dziś mniejszości niemieckie; czy to w zakresie promocji języka niemieckiego, czy wojny na Ukrainie:

Wystarczy spojrzeć na prawną brutalność dyskryminacji uczniów mniejszości niemieckiej w polskich szkołach, która wejdzie w życie w przyszłym tygodniu. A dzieje się tak w obliczu bezczynności Komisji Europejskiej, zbyt słabych działań Rządu Federalnego i bezradności wielu polskich instytucji demokratycznych, takich jak Senat czy Rzecznik Praw Obywatelskich. Nie znam w Unii Europejskiej żadnego innego przypadku, w którym 50 tysięcy uczniów jest dyskryminowanych jednym podpisem ministra.

W tragicznej sytuacji znajdują się również mniejszości niemieckie w Ukrainie i w Rosji. W dzisiejszej Rosji są oni pozbawieni wolności słowa i narażeni na wszelkie konsekwencje propagandy. W Ukrainie, podobnie jak wszyscy Ukraińcy, są oni narażeni na morderstwa, bombardowania, utratę środków do życia i ucieczkę. Jako AGDM i BdV, wspólnie z mniejszościami niemieckimi z Polski, Słowacji i Rumunii, które zobowiązały się do pomocy uchodźcom, mogłem zrozumieć, że my, którzy żyjemy w pokoju, prawdopodobnie nie możemy naprawdę zrozumieć losu tych ludzi. Rozumieją go jednak starsi z nas, którzy doświadczyli ucieczki i wypędzenia. Pokazuje to, jak bardzo Niemcy z kręgów mniejszości mogą wykonywać swoją funkcję budowania mostów.

W swoim przemówieniu Bernard Gaida wskazał również na problemy, z którymi na co dzień borykają się organizacje mniejszości niemieckiej:

W odniesieniu do zagrożeń, przed jakimi stoją zwłaszcza mniejsze grupy mniejszości niemieckich proszę osoby odpowiedzialne o ułatwienie i znaczne zwiększenie finansowania [działalności organizacji mniejszości niemieckich]. Często czujemy, jak bardzo w polityce finansowania brakuje nam dialogu na równych zasadach; jak bardzo warunkowe potrzeby, do których odnoszą się nasze organizacje, jak są klasyfikowane jako niezgodne z niemieckimi interesami. Jak trudno jest uzyskać wsparcie w dziedzinie edukacji. O ileż bardziej zależy to wsparcie od subiektywnych decyzji długiego i kosztownego łańcucha biur i pośredników niż od rzeczywistej potrzeby. Jak duże są różnice w rozpatrywaniu projektów mniejszości niemieckich z różnych krajów.

Po raz pierwszy na Dniu Ojczyzny obecny był prelegent z Polski: dr Rafał Dutkiewicz, były prezydent Wrocławia. Po tym wydarzeniu, podobnie jak w poprzednich latach, odbyła się coroczna ceremonialna ceremonia złożenia wieńców pod pomnikiem niemieckich wypędzonych, “Wiecznym Płomieniem” na Theodor-Heuss-Platz.

Pełna treść przemówienia Bernarda Gaidy:

Nagranie wydarzenia (w języku niemieckim):

Źródło: BdV