Felietony Bernarda Gaidy

Paschalis Jahn, Melusja Rybka, Edelburgis Kubitzki, Adela Schramm, Acutina Goldberg, Adelheidis Töpfer, Felicitas Ellmerer, Sabina Thienel, Rosaria Schilling, Sapientia Heymann – to niemieckie siostry elżbietanki w większości miejscowe, pochodzące ze Śląska, które poniosły śmierć męczeńską z rąk żołnierzy radzieckich należących do „wyzwalającego” naszą ojczyznę 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej. To męczennice 1945 r. Dręczone, gwałcone i upokarzane. Jedna z nich była wielokrotnie gwałcona przez 30 […]

Usilnie starałem się, by Wielkanoc przeżywać wyłącznie religijnie, ale przecież nie sposób zapomnieć o rosyjskiej napaści na Ukrainę, a wspólne niesienie krzyża przez Ukrainkę i Rosjankę w rzymskim Koloseum wywołuje nadal skrajne opinie. Ścierają się ze sobą różne płaszczyzny, a ta z założenia ewangeliczna zderza się z prawdziwym i pełnym cierpienia spojrzeniem ofiar, płaszczyzną zimnych kalkulacji politycznych czy szukających dystansu historyków. Dobrze, że w polskich kościołach do modlitw Wielkiego Piątku dodano modlitwę, w której jasno nazwano […]

Zaczęła się wiosna. Niestety zaledwie kilkaset kilometrów od nas na ludzi spadają rakiety, całe miasta stoją w ruinach, a uchodźcy szukają namiastki normalności na obczyźnie. Media przyzwyczaiły nas do relacji z Ukrainy. Stają się one codziennością, mimo że nadal są straszne i konfrontują nas ze śmiercią. Nawet daleko od wojny zdarzają się sytuacje, które wymuszają na nas wyobrażenie sobie tej gehenny, która tam trwa. Wczoraj w dobrodzieńskim domu kultury, w którym prowadzony jest […]

Rosjanie zaatakowali Ukrainę w czwartek 24 lutego. W piątek chroniący się w piwnicy domu w Sumy przewodniczący Rady Niemców w Ukrainie (Rat der Deutschen der Ukraine) Wladimir Leysle napisał do mnie wiadomość na WhatsApp: „Drogi Bernardzie, nasi członkowie mają problemy z przedostaniem się z polsko-ukraińskiej granicy do obozu w Friedlandzie. Moje pytanie: czy w ramach solidarności byłaby możliwość zorganizowania przez stowarzyszenia Niemców na Śląsku transportu naszych członków do Niemiec?(…) Z góry dziękuję, pisząc […]

Pierwsza niedziela postu to druga niedziela wojny w Europie. Post zaczynamy posypaniem głowy popiołem, którego w tym roku doświadczyłem w Berlinie. W kościele Serca Jezusowego zwisająca z ambony flaga Ukrainy nadawała ton. Czeski kapłan Tomaš Halik kazanie na początek postu zatytułował: „Powiedz diabłu: Nie!”. W drugim kuszeniu Jezusa diabeł mówi: „Tobie dam potęgę i wspaniałość tego wszystkiego (…). Jeśli więc upadniesz i oddasz mi pokłon, wszystko będzie twoje”. […]

  Od jakiegoś czasu na moim zdjęciu profilowym na FB widnieje flaga Ukrainy. W niedzielę umieściłem na swojej stronie protest song Udo Lindenberga napisany w 1981 roku „Wozu sind Kriege da”, w której to pytanie kierowane jest do nienazwanego prezydenta. Wtedy w NRD miano na myśli przywódcę USA, ale dzisiaj tekst pasuje niechybnie do Putina. Takie to miłe acz bezsilne znaki solidarności z ludźmi, którym grozi stacjonująca na granicy armia rosyjska. Wczoraj Putin […]

Drezno zbombardowano 13 lutego 1945 r. Żyje jeszcze moja ciotka, która to bombardowanie przeżyła i żyje w przekonaniu, że uratował ją cud. Miała 16 lat. Anglicy bombardowali Drezno tak, by zabić jak najwięcej cywilnej ludności, a nie by atakować militarne cele. Być może fakt, że dworzec i jego okolice były wypełnione uciekającymi ze Śląska tysiącami rodzin, głównie kobietami i dziećmi, tym bardziej skłonił ich do nalotu na drezdeńskie centrum. Gdy obserwowałem w niedzielę polskojęzyczne […]

Niespokojny czas wokół. Gdzieś na wschodzie Ukrainy nad ludźmi wisi wojna. Kolejna już, bo przecież Donbas nadal zajęty przez Rosjan. Wiele krajów aktywnie pomaga, wysyłając broń, i jednoznacznie staje po stronie Ukrainy. Z Niemiec nie płynie broń, ale za to często płyną słowa poparcia dla Ukrainy, choć dwuznacznie połączone ze słowami o konieczności zrozumienia oczekiwań Putina, o Krymie jako fakcie dokonanym. Wysyłka 5 tys. hełmów wzmocniła rozczarowanie tą polityką. Szef […]

Na Śląsku jak co roku trwają już obchody upamiętniające Tragedię Górnośląską, którą ja nazywam „powojenną tragedią Niemców na wschodzie” i przypominam, że wypędzenia, obozy zwane obozami pracy, deportacje do ZSRR, gwałty, cierpienie i śmierć dotknęły także Niemców w Rumunii, na Węgrzech, w Czechosłowacji i w całych Niemczech wschodnich, a więc też na Pomorzu, w Prusach Wschodnich i Zachodnich, w Gdańsku, Łodzi czy Poznaniu. Timothy Snyder w 2011 r. napisał o Nieszawie: „Wiosną 1945 do Wisły wrzucono 38 Niemców – […]