W sobotę, 5 czerwca 2021 r., w obecności ambasadora Niemiec dr Arndta Freytaga von Loringhovena, zostały otwarte w Opolu dwie ważne dla mniejszości niemieckiej instytucje: Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej oraz Centrum Młodzieżowe.

Centrum Młodzieżowe, skierowane do młodych członków mniejszości niemieckiej, zlokalizowane jest przy ul. Krupniczej 15. Głównym celem tej otwartej na nowe inicjatywy i pomysły instytucji jest stworzenie jak najlepszych warunków dla rozwoju i dostępności języka i kultury niemieckiej dla młodzieży mniejszości niemieckiej w Polsce.

„W maju 2019 r., na spotkaniu delegatów, z inicjatywy zarządu ZNSSK w Polsce podjęto decyzję o utworzeniu centrum młodzieżowego dla mniejszości niemieckiej. Ten krok postawił przed nami zadanie, by wreszcie wcielić ten śmiały pomysł w życie. Dzięki decyzji budżetowej Bundestagu z grudnia 2019 r., przy dużym poparciu pełnomocnika rządu federalnego ds. przesiedleńców i mniejszości narodowych, Bernda Fabritiusa, rzeczywiście się nam to udało. Chcielibyśmy z tego miejsca bardzo, bardzo podziękować za to wsparcie” − podkreślił Michał Schlueter, członek zarządu ZNSSK w Polsce, odpowiedzialny za pracę z młodzieżą.

„Centrum Młodzieżowe będzie pełnić trzy funkcje: po pierwsze miejsca spotkań młodych ludzi, gdzie mogą spotkać się z przyjaciółmi oraz z osobami z mniejszości niemieckiej i jej organizacji. Po drugie, będzie to ośrodek szkoleniowy dla młodzieży; przestrzeń edukacyjna, a także miejsce dalszego rozwoju – zarówno osobistego, jak i zawodowego. Trzecia funkcja to centrum informacyjne, w którym można dowiedzieć się wszystkiego o mniejszości niemieckiej: o jej instytucjach, organizacjach i grupach młodzieżowych, które mogą dać szansę młodym ludziom z kręgów mniejszości niemieckiej. Chcemy pozyskać nowych liderów dla mniejszości niemieckiej – mówi Beata Sordon, referentka ds. młodzieży w ZNSSK w Polsce.

„Wolność, spontaniczność i zabawa są szczególnie ważne dla młodych ludzi”, mówił Oskar Zgonina, przewodniczący Związku Młodzieży Mniejszości Niemieckiej (BJDM). Dlatego Centrum Młodzieżowe zostało zaprojektowane jako otwarte miejsce, do którego mogą przyjść młodzi ludzie. Powstanie tu również nowy projekt Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej i BJDM: Jugendpunkt. Podobnie jak redakcja magazynu młodzieżowego Antidotum, która będzie miała tu swoją siedzibę.

Ze względu na pandemię Centrum Młodzieżowe zostało dziś otwarte w mniejszym kręgu. „Mamy jednak nadzieję, że młodzi ludzie wrócą we wrześniu do szkół i że będziemy mogli otworzyć dla nich Centrum – mówi Beata Sordon. Chcemy, aby wszyscy tutaj, w Opolu, wiedzieli, że jest miejsce, w którym można przyjechać i gdzie można na nowo odkryć nie tylko niemiecką kulturę i język, ale także historię i własną tożsamość” – dodaje.

W tym samym budynku będzie miał swoją siedzibę również LernRAUM.pl – innowacyjny projekt, który daje członkom mniejszości niemieckiej w całej Polsce możliwość używania języka niemieckiego dzięki różnorodnym kursom, seminariom i warsztatom w języku niemieckim jak i poszerzania swojej wiedzy w różnych dziedzinach. – „Latający uniwersytet, uniwersytet ludowy, w którym uczestnicy wybierają tematy, które najbardziej ich interesują” – w ten sposób określa projekt Waldemar Gielzok, przewodniczący Niemieckiego Towarzystwa Oświatowego. Obecnie LernRAUM.pl ma 20 lokalizacji z animatorami. Przy ul. Krupniczej 15 projekt ma teraz swoje główne biuro.

„Dla każdej społeczności wiedza o swoich korzeniach stanowi istotne źródło tożsamości” – tymi słowami przedstawia się Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej, instytucja skupiająca się nad historią, dziedzictwem i współczesnością mniejszości niemieckiej w Polsce.

„Utworzenie stanowiska w ramach organizacji mniejszości niemieckiej, która mogłaby koordynować badania nad mniejszością niemiecką o naukowej podstawie, było planowane już 10 lat temu. W 2016 roku powstało Stowarzyszenie Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej; w ubiegłym roku Centrum mogło przenieść się do biur w budynku Centralnej Biblioteki im. Josepha von Eichendorffa”, tak w skrócie przedstawił historię instytucji Michał Matheja, prezes instytucji.

„Otwarcie Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej pomaga jej w osiągnięciu stabilizacji. Wspiera tożsamość Niemców i pomaga uczyć się i czerpać z przeszłości, ale przede wszystkim tworzyć coś nowego” – powiedział wikariusz biskupi Piotr Tarliński. „Centrum jest tu ukierunkowane Niemców, którzy tu mieszkają, a przede wszystkim dla polsko-niemieckiego zrozumienia. Dlatego powstało tu centrum biblioteki, mediów, kultury i nauki. Jest to centrum polsko-niemeickie. I w tym sensie jest to również znak, że ten Traktat [między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy], podpisany 30 lat temu, przynosi owoce” – dodaje.

Do zadań, które stawia sobie Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej, należą m. in. organizacja projektów badawczych i konferencji naukowych, wydawanie publikacji i opracowywanie obszernego archiwum liczącego ponad 60 tys. dokumentów. Siedziba Centrum położona jest niedaleko Centrum Młodzieżowego, w budynku Centralnej Biblioteki im. Josepha von Eichendorffa przy ul. Szpitalnej 7a w Opolu.

Następnie ambasador udał się również do Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej, gdzie spotkał się z uczestnikami programu szkoleniowego Akademia, z którymi odbył inspirującą rozmowę, będącą dla młodzieży okazją do zadania mu wielu ciekawych pytań.

Ukoronowaniem dnia było spotkanie z zarządem Stowarzyszenia Niemieckich Towarzystw Społeczno-Kulturalnych w siedzibie ZNSSK w Polsce przy ul. Słowackiego.