Również współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Grzegorz Kuprianowicz, 20 maja 2025 r. wysłał pisma z dziesięcioma pytaniami dotyczącymi mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym do obu kandydatów na urząd Prezydenta RP (o pytaniach Związku pisaliśmy tutaj: Wybory prezydenckie – pytania Związku do kandydatów).

Jak czytamy w piśmie:

(…) dla szczególnej grupy obywateli, jaką są osoby należące do mniejszości narodowych etnicznych, duże znaczenie podczas podejmowanych decyzji wyborczych będą miały poglądy, deklaracje i plany kandydatów na ten najwyższy urząd RP, odnoszące się do zagadnień istotnych właśnie mniejszości narodowych i etnicznych, mający wpływ na możliwości zachowania przez nas własnej kultury, języka, tradycji, czy szerzej – zachowania swojej tożsamości.

Pytania:

1. Jak widzi Pan miejsce mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym w społeczeństwie polskim?

2. Jaki jest Pana stosunek wobec postulatu powołania w Polsce instytucji kultury mniejszości narodowych i etnicznych oraz stworzenia systemu finansowania kultury mniejszości ze środków publicznych zapewniającego stabilność i ciągłość działań służących zachowaniu i rozwojowi kultury i tożsamości mniejszości, a nie finansowania życia kulturalnego mniejszości jedynie w ramach obowiązującego obecnie systemu jednorocznych dotacji?

3. Czy poparłby Pan i podpisał jako Prezydent RP nowelizację ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, poszerzającą prawa mniejszości oraz wprowadzającą nowe rozwiązania służące stworzeniu lepszych warunków dla zachowania przez mniejszości własnej kultury, języka, tradycji i tożsamości?

4. Jakie działania podejmie Pan jako Prezydent RP w odniesieniu do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym? Czy planuje Pan podejmowanie działań skierowanych do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, wspierające je w staraniach o zachowanie własnego języka, kultury, tradycji oraz tożsamości narodowej?

5. Czy widzi Pan potrzebę zaangażowania Prezydenta RP w działania na rzecz budowania w społeczeństwie polskim atmosfery otwartości i pełnej akceptacji wobec obywateli RP innej niż polska narodowości, języka i kultury oraz wobec ich dążenia do zachowania własnej tożsamości?

6. Jaki jest Pana stosunek wobec używania języków mniejszości oraz języka regionalnego w przestrzeni publicznej, w tym w odniesieniu do postulatów poszerzenia możliwości używania tych języków w instytucjach publicznych na terenach zamieszkanych przez mniejszości oraz szerszego wprowadzania nazw miejscowości także w językach mniejszości i w języku regionalnym?

7. Czy w Pana przekonaniu właściwy jest podnoszony przez niektórych polityków postulat stosowania wobec mniejszości narodowych w Polsce tzw. „polityki wzajemności”, tzn. uzależniania działań państwa polskiego wobec obywateli RP należących do mniejszości od polityki innych państw (np. od polityki tych państw wobec mniejszości polskiej lub zamieszkujących tam obywateli RP)?

8. Jakie działania powinna podjąć Rzeczpospolita Polska w celu zapewnienia realizacji zobowiązań międzynarodowych gwarantujących prawa mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, w tym w szczególności Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych oraz Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych?

9. Czy widzi Pan potrzebę zapewnienia mniejszościom narodowym i etnicznym reprezentacji w parlamencie RP i zmiany w tym zakresie obecnego systemu wyborczego, który nie gwarantuje dla mniejszości narodowych i etnicznych zasiadania w parlamencie jej przedstawicieli, a tym samym pozbawia społeczności mniejszościowe realnej partycypacji politycznej na poziomie parlamentu?

10. Jaki jest Pana stosunek wobec zachowywania przez mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługującą się językiem regionalnym pamięci historycznej odmiennej niż dominująca w narracji publicznej w Polsce? Czy w Pana przekonaniu instytucje państwa polskiego w swych działaniach dotyczących pamięci narodowej i polityki historycznej powinny uwzględniać także wrażliwość obywateli RP należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym?

Gdy tylko KWRiMNiE otrzyma odpowiedzi, zostaną one opublikowane na stronie vdg.pl oraz na Facebooku na profilu strony mniejszościowej.