Felietony Bernarda Gaidy

Jest taka wieś w Dobrudży, nad deltą Dunaju, którą założyli Niemcy w 1840 r. Nazywała się Malkotsch. Dzisiaj nazywa się Malcoci i nie ma w niej ani jednego Niemca. Po założycielach pozostały resztki kościoła, szkoła i kilka budynków zajmowanych przez obecnych mieszkańców. W XIX w. było to Imperium Osmańskie, które katolickim Niemcom z rosyjskiej Bessarabii zapewniło zaspokojenie głodu ziemi, wolność religijną i zwolnienie od służby wojskowej. Właściwie opuścili oni Rosję wtedy, […]

W poniedziałkowy poranek przy piciu pierwszej kawy poruszyła mnie informacja, że „Sejm przyjął ustawę o odbudowie Pałacu Saskiego, a przeciwko głosował m.in. poseł Mniejszości Niemieckiej, Platforma Obywatelska i Lewica”. Towarzyszyła ona rozmowie z posłem Jackiem Ozdobą. W ostatnim okresie jestem pochłonięty różnymi tematami, nie śledziłem prac parlamentu, więc musiałem się zastanowić. Mógłbym teraz napisać, że jak wiadomo – Pałac Saski swoją nazwę zawdzięcza elektorowi saskiemu Augustowi […]

Zupełnie niedawno przeżywaliśmy pożar we wsi zamieszkanej przez Słowaków, którzy utracili swoje domy. Ogłoszono zbiórkę pieniężną na pomoc dla nich. Angażujemy się zawsze, gdy naszym bliskim dzieje się krzywda, a każda mniejszość narodowa w jakiś sposób jest nam bliska. Mam nadzieję, że nasze wezwanie przeobraziło się w realną pomoc. Nie minęło jednak dużo czasu i znów czujemy bliskość z ludźmi ciężko doświadczonymi przez los. Dotyka on ich w zamożnym kraju, […]

„Nie chcemy was tutaj” to tytuł posta, jaki 2 maja w mediach społecznościowych opublikował Lucjan Dzumla, który to post spotkał się z ogromnym zainteresowaniem i rozchodził się po internecie w szybkim tempie. To znak, że z jego treścią utożsamiało się wielu użytkowników, wielu Ślązaków, zwłaszcza tych opcji niemieckiej, ale także wielu Polaków z otwartą tożsamością. Post był reakcją na państwowe obchody wybuchu III powstania śląskiego na Górze św. Anny, które autor […]

Już w 2019 r. wezwaliśmy w rezolucji VdG polskich polityków do uczczenia po 100 latach postaw obydwu stron górnośląskiego konfliktu i pomimo nieobecności zapraszanych polityków konsekwentnie kładliśmy wieńce na grobach i niemieckich, i polskich poległych – w maju i czerwcu bieżącego roku, podobnie jak 5 lipca, w czasie pierwszych uroczystości jubileuszu zakończenia działań zbrojnych roku 1921. Dlaczego od bieżącego roku będziemy jako śląscy Niemcy obchodzili właśnie to wydarzenie, starałem […]

Wczoraj (27 czerwca) w Bytomiu odbyła się premiera filmu „Beuthen 1945. Tragiczne dzieciństwo na Górnym Śląsku”. Film zrealizowany przez DFK Beuthen jest w istocie zapisem rozmów ze świadkami czasu, którzy w 1945 r. byli dziećmi w różnym wieku – od niecałego roku po 14 lat. Dzięki wieloletnim staraniom o upublicznienie historii przez dziesięciolecia skrywanej wiemy już (chociaż ciągle poza szkolnymi podręcznikami) o obozach powojennych dla Niemców, deportacjach do ZSRR, tysiącach […]

20 czerwca upamiętniony został przez ONZ jako Dzień Uchodźcy, a od 2014 r. w Niemczech obchodzony jest on jako Dzień Pamięci o Ofiarach Ucieczki i Wypędzenia. Wszystkie placówki dyplomatyczne i urzędy w tym kraju wywiesiły niemieckie flagi. Nawet jeśli wbrew dziesiątkom lat propagandy cenzurującej wiedzę o wypędzeniach zdajemy sobie z nich sprawę, to laikowi trudno ocenić ich skalę. Dopiero kiedy zestawić dwie przybliżone cyfry, ta skala się ujawnia. Na wschód […]

Za kilka dni, 17 czerwca, przypada dokładnie 30 lat od dnia podpisania polsko-niemieckiego traktatu dobrosąsiedzkiego. Uroczystości i konferencje z tej okazji już się odbywają. Przyjeżdża do Polski Frank-Walter Steinmeier, prezydent Niemiec. To oczywiście bardzo ważne wydarzenie ze względu na zmiany, które zapoczątkował traktat, ale warto się też zastanowić, co leżało u podstaw wagi tego wydarzenia. Wiemy, że poprzedził go traktat graniczny, który w sposób formalnoprawny zamykał problem wschodniej granicy Niemiec. Jednak […]

Pisałem o pielgrzymce mniejszości narodowych na Annaberg dużo wcześniej i wypada mi ten rozdział zakończyć. Powiedziałem przed mszą świętą w niedzielę, że większości tam zgromadzonych towarzyszy ta góra od dzieciństwa do wieku podeszłego. Te słowa były o tyle dla mnie symboliczne, że w tym roku po raz pierwszy nie było na Górze św. Anny mojej matki, gdyż zdrowie zmusiło ją do korzystania ze streamingu. Za to były wszystkie mieszkające na Śląsku wnuki. Nie tylko dlatego w niedzielę mogłem odczuwać radość, ale także dlatego, że na tej pierwszej pielgrzymce […]