Felietony Bernarda Gaidy

Stefan Hell i Herta Müller są laureatami Nagrody Nobla. Hell to wybitny chemik, dyrektor niemieckiego Instytutu Maxa Plancka w Getyndze. Nagrodę otrzymał w 2014 r. Müller dostała ją w 2009 r. Wniosła do niemieckojęzycznej literatury doświadczenie socjalistycznej dyktatury i radzieckich łagrów. Co łączy te dwie postacie? Oboje urodzili się w rumuńskim Banacie i oboje ukończyli niemieckojęzyczne Nikolai-Lenau-Lyzeum w Timisoarze. Oboje swoją wybitną kreatywność prowadzili w języku niemieckim, mimo że urodzili się i edukację pobierali […]

Poprzedni felieton poświęciłem Narodowemu Dniowi Powstań Śląskich, narzuconemu Górnemu Śląskowi. Wspomniałem o tym, iż zbiega się on z niemieckim dniem poświęconym ofiarom ucieczki i wypędzenia. Dobrze, że się zbiega, gdyż właśnie tzw. powstania śląskie i tragiczny dla Śląska ich skutek, czyli oderwanie jego części i przyłączenie do Polski, były przyczyną pierwszych przesiedleń. Ta tragedia po upływie 100 lat nadal ma swoje skutki i nadal dzieli. Jak bardzo dzieli, widać […]

Jeśli już ma być, to dobrze, że data nowego narodowego dnia pamięci powstań śląskich pokrywa się z niemieckim dniem pamięci o ofiarach ucieczek i wypędzeń. Bardzo symbolicznie. Projekt prezydenta Andrzeja Dudy, zgodnie poparty przez wszystkie opcje polityczne, określono jako „duży konsensus narodowy”. Podpisując tę ustawę, prezydent mówił o „bohaterstwie Ślązaków, którzy chcieli być częścią odradzającej się Rzeczypospolitej, chcieli w niej mieszkać, żyć i pracować”. I znowu te słowa abstrahują […]

I mamy już nasze największe religijne święto za nami. Ważne w tym roku na kilka sposobów. Pielgrzymka mniejszości przypadająca w roku wojny toczącej się tysiąc kilometrów stąd nie mogła nie wołać o pokój. A dzisiaj pokój to najważniejsze skojarzenie, jakie pojawia się w kontekście Ukrainy. Ale to wołanie o pokój przypomniał kardynał Kurt Koch, cytując papieża Jana Pawła II, który w 1989 r. oparł tytuł Orędzia na dzień pokoju na przekonaniu, że szacunek dla mniejszości […]

Struktura wiadomości w Polsce jest taka, że ​​czasami nie wiadomo zbyt wiele o tym, co się dzieje w kraju sąsiednim, nawet w Niemczech. Niedawno w Stuttgarcie odbyło się tradycyjne spotkanie katolików pod nazwą Katholikentag, a jednocześnie wielkie wydarzenie CHRISTIVAL 22 w Erfurcie. Zwłaszcza Katholikentag, organizowany przez Centralną Radę Katolików Niemieckich, naturalnie obfitował w hasła społeczne i pokojowe, odpowiadające oczekiwaniom reformy i tzw. Drodze Synodalnej. Do Stuttgartu przybyło 27 tys. uczestników. W XX […]

W tych dniach mija kolejna rocznica przewrotu majowego z 1926 r. Każdy średnio wykształcony mieszkaniec Polski słyszał o tym fakcie historycznym, chociaż niektórym już trudno go opisać czy ocenić. I tak jest od dawna, gdyż jakoś niełatwo przyjąć do wiadomości, że jeden z czołowych polskich bohaterów wysłał wtedy wierne sobie wojska do ataku na Warszawę i przeciwko wojskom wiernym legalnie wybranemu prezydentowi i rządowi. Życie straciło kilkuset żołnierzy a Józef Piłsudski objął nieformalne […]

W piątek 6 maja prezydent Andrzej Duda podpisał projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Święta Powstań Śląskich. Podpisując ten projekt, powiedział m.in.: „20 czerwca 1922 r. wojska polskie wkroczyły na Górny Śląsk dzięki wielkiemu czynowi zbrojnemu powstań śląskich”. A przecież wiemy, że polscy żołnierze wbrew ustaleniom wkroczyli i walczyli w wywołanym de facto przez polski kontrwywiad tzw. powstaniu. Polscy oficerowie nim dowodzili, a przygotowania, sterowane z Warszawy, trwały […]

Paschalis Jahn, Melusja Rybka, Edelburgis Kubitzki, Adela Schramm, Acutina Goldberg, Adelheidis Töpfer, Felicitas Ellmerer, Sabina Thienel, Rosaria Schilling, Sapientia Heymann – to niemieckie siostry elżbietanki w większości miejscowe, pochodzące ze Śląska, które poniosły śmierć męczeńską z rąk żołnierzy radzieckich należących do „wyzwalającego” naszą ojczyznę 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej. To męczennice 1945 r. Dręczone, gwałcone i upokarzane. Jedna z nich była wielokrotnie gwałcona przez 30 […]

Usilnie starałem się, by Wielkanoc przeżywać wyłącznie religijnie, ale przecież nie sposób zapomnieć o rosyjskiej napaści na Ukrainę, a wspólne niesienie krzyża przez Ukrainkę i Rosjankę w rzymskim Koloseum wywołuje nadal skrajne opinie. Ścierają się ze sobą różne płaszczyzny, a ta z założenia ewangeliczna zderza się z prawdziwym i pełnym cierpienia spojrzeniem ofiar, płaszczyzną zimnych kalkulacji politycznych czy szukających dystansu historyków. Dobrze, że w polskich kościołach do modlitw Wielkiego Piątku dodano modlitwę, w której jasno nazwano […]