Felietony Bernarda Gaidy

Z nadzieją patrzę na otwierający się znowu świat. Piszę te słowa w Berlinie, dokąd pojechałem na posiedzenie Podkomisji w Bundestagu ds. zagranicznej polityki kulturalnej poświęcone wsparciu dla Niemców żyjących w innych krajach. Jako szef Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich (AGDM) starałem się przedstawić nasze stanowisko, które już trzy lata temu mówiło, że to wsparcie wymaga restrukturyzacji celów, ale także silnych akcentów w polityce zagranicznej Niemiec. Wszystko po to, by kiedyś […]

Za nami nabrzmiały rocznicami i obchodami tydzień. O obchodach rocznicy wybuchu III powstania napisano już dużo. Majowe dni to także kolejna rocznica zakończenia II wojny światowej. Tylko kilka dni dzieli te rocznice i kiedy nad bliskością tych dat się zastanawiałem, pojąłem, jak tragiczne było pokolenie moich pradziadków, którzy świadomie przeżyli dwie wojny światowe, ale także tutaj, na Śląsku, doświadczyli ich tragicznych skutków. Jakoś zawsze zwycięzcy byli daleko, w Paryżu, […]

Minęła, zapewne najważniejsza z punktu widzenia państwowego, data obchodów 100-lecia powstań śląskich, czyli rocznica wybuchu III powstania. Internet aż huczy od różnych komentarzy. Brałem udział poza państwowymi uroczystościami w celebracji tego dnia na cmentarzu annogórskim i w Krzanowicach, więc śledziłem je tylko poprzez radiową transmisję. Uważam, że oceniając ten dzień trzeba połączyć symboliczną celebrację zorganizowaną przez przedstawicieli niemieckiej społeczności Śląska i z pompą zorganizowaną uroczystość państwową. Czy da się wyciągnąć […]

Wystarczająco długo żyję by umieć czekać, ale w sprawie obchodów na Górze św. Anny czekanie wydaje się być już zbyt długie. Wypełnia moje całe życie. Jako dziecko, uczeń i ministrant odwiedzałem świętą górę Śląska od kiedy pamiętam. To tam realizowało się moje uczenie się Śląska, ale dokonywało się na jednej jego połowie. Kościół, klasztor, kalwaria, pustelnik, grota, dom pielgrzyma. Pokłon przed krzyżem na Rajskim Placu, który zaczynał każdy pobyt. Druga […]

„Ze ściśniętym sercem w noc” to książka, która imponuje objętością, a gdy zaczyna się ją czytać,  wciąga autentyzmem. Mówię o wydanym dwujęzycznie przez DWPN pamiętniku Alberta Adamskiego z Kadłuba Wolnego, w którym opisał swój los prostego żołnierza niemieckiego w czasie I wojny światowej. Pamiętnik nie jest kronikarskim zapisem działań wojennych (chociaż o nich opowiada), ale raczej relacją z okopów, kolejnych kwater i przeżyć. Od strachu przed minami, gazem bojowym po oryginalne świadectwo niemieckości Ślązaka spod Dobrodzienia […]

Jeszcze wczoraj (12.04.) zastanawiałem się nad tym, o czym napisać dzisiejszą kolumnę. Czy o tym, że pięknie wydrukowane plakaty VdG ośmielające do szczerego zadeklarowania narodowości niemieckiej w NSP 2021 są z gminnych tablic ogłoszeń zrywane? Czy o tym, dlaczego GUS nie chce się dowiedzieć niczego o ewentualnym drugim obywatelstwie? Czy też, dlaczego najstarsi spośród nas nie mają możliwości podania, że urodzili się w Niemczech, gdyż kraj urodzenia muszą zadeklarować wg obecnych granic? Wszystkie jednak […]

Chyba żaden czas w ciągu roku nie jest tak bardzo wypełniony tradycjami jak Wielkanoc. Niosą one z sobą treść religijną, związaną ze zmartwychwstaniem Jezusa, poprzedzającą je męką i ukrzyżowaniem, jak i ogólne przesłanie o narodzinach nowego życia związanych z wiosennym przebudzeniem. Treści te są ze sobą wymieszane, co zawsze dowodziło, że religii nie należy zamykać do wnętrza kościołów i traktować jak skrywane, prywatne wyznanie człowieka. Domagało się ono wyjścia na pola, by w Wielki Piątek z modlitwą […]

W tym tygodniu zaczyna się Volkszählung 2021/NSP 2021. Jeśli na Facebooku otworzycie tę stronę, to znajdziecie argumenty i ludzi z całej Polski, dla których jest jasne, że podają w spisie powszechnym swoją niemiecką narodowość. Jest tam mowa o przodkach i wierności ich dziedzictwu, jest mowa o dwujęzyczności, jest o znaczeniu niemieckiej kultury, cytowany jest Goethe. Dzisiaj jednak chciałbym dotknąć argumentu godnościowego. Francis Fukuyama, wybitny politolog, mówi, że to nie ekonomia, ale tożsamość […]

Rok temu minęła 100. rocznica plebiscytu w Prusach Wschodnich, w minioną sobotę – na Górnym Śląsku. W tym pierwszym zagłosowało za przynależnością do Niemiec ponad 96% ludności, a w tym drugim niemal 60%. W powiecie Olecko na ponad 30 tysięcy mieszkańców oddano tylko dwa głosy za Polską. Fakt ten był tak poruszający, że w 1928 roku miasto nazwano Treuburg. Wynik tych plebiscytów liczył się jednak tylko do wybuchu II wojny światowej. Dzisiaj jest […]